Chào bạn! Đây là bài viết hướng dẫn cách đầu tư tiền mã hóa dành cho người mới hoặc người muốn tìm hiểu về lĩnh này.
Nếu như bạn chưa biết thì blog Ngô Lộc của mình chia sẻ về Kiếm Tiền – Tích Lũy – Đầu Tư. Bài viết viết này thuộc về phần Đầu Tư, mà cụ thể hơn là đầu tư tiền mã hóa. Đây là lĩnh vực mà mình giỏi nhất và đã có được thành quả với 5 năm kinh nghiệm.
Rất nhiều bạn bị thua lỗ, thậm chí tay trắng khi tham gia đầu tư vào crypto. Có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng chủ yếu là chưa trang bị cho mình kiến thức đầy đủ. Do vậy, mình đã viết bài này với hy vọng có thể giúp bạn.
Mình lưu ý trước là phần kiến thức cơ bản hơi khó với người mới, nhưng bạn nên đầu để có thêm kiến thức. Nếu bạn biết rồi thì có thể di chuyển đến phần tiếp theo “Đầu tư kiếm tiền với Bitcoin & Tiền mã hóa”.
Kiến thức cơ bản tiền mã hóa
Phần này cung cấp cho bạn những kiến thức nền tảng về tiền mã hóa, bitcoin và blockchain.
Bạn nên đọc kỹ phần này để không bị nhầm lẫn các khái niệm cơ bản. Khi bạn đã hiểu bản chất rồi thì sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro do sai sót hoặc bị lừa đảo.
Tiền mã hóa là gì?
Tiền mã hóa (cryptocurrency) là loại tiền được tạo ra từ thuật toán máy tính kết hợp với các công nghệ mật mã.
Đồng bitcoin chỉ là một trong số rất nhiều đồng tiền mã hóa đang có mặt trên thị trường. Những đồng tiền khác bitcoin thì được gọi là altcoin.
Cryptocurrency được ghép từ 2 từ Cryptography (mã hóa) và Currency (tiền). Cho nên tên gọi tiền mã hóa là hoàn toàn chính xác!
Tiền kỹ thuật số hay tiền điện tử là tiền được số hóa để thuận lợi cho việc trả trưởng, trao đổi và sử dụng trong không gian mạng. Tiền này được giữ trong các ví như Momo, Zalopay, Paypal, Payoneer,…vân vân. Đây không phải là tiền mã hóa.
Tiền ảo là một khái niệm rất rộng. Xét về nghĩa đen, tiền ảo là loại tiền không thể cầm nắm được. Tiền ảo có thể bao gồm tiền mã hóa, tiền kỹ thuật số và các tên gọi khác tương tự. Tuy nhiên, từ tiền ảo ở Việt Nam lại mang một ý nghĩa hết sức tiêu cực do rất nhiều dự án lừa đảo mọc lên, tiêu biểu như Ifan, Bitconnect,…Do vậy, gọi tiền mã hóa là tiền ảo cũng không đúng.
Khái niệm tiền ảo hay tiền điện tử được biết đến nhiều vì nhiều người sáng tạo video hoặc viết nội dung để có view mà thôi.
Blockchain là gì?
Blockchain là hệ thống đằng sau tiền mã hóa. Nó không phải là một hệ thống tập trung thông thường. Blockchain là một hệ thống phi tập trung. Để cho dễ hình dung, bạn cứ tưởng tượng nó là một hệ thống các máy tính nằm rải rác trên toàn cầu.
Không ai làm chủ hay có thể tự ra quyết định trên mạng lưới blockchain. Khi cần ra một quyết định, toàn bộ máy tính trên mạng lưới blockchain phải chấp nhận.
Các máy tính này kết nối với nhau bằng mạng internet và tất cả đều có chung một cuốn “sổ cái”. Sổ cái này ghi lại toàn bộ các giao dịch từ tất cả các ví trên mạng lưới blockchain.
Các dữ liệu giao dịch này được tổ chức theo dạng chuỗi khối và sắp xếp theo thời gian. [Blockchain có nghĩa là chuỗi (Chain) và khối (Block)]
Nói cách khác, khối là tập hợp các giao dịch, sau khi được xử lý xác nhận bởi các thợ đào (máy tính) thì sẽ được gắn với khối liền trước nó. Nhiều khối gắn vào thì sẽ tạo ra một chuỗi. Tập hợp hợp tất cả các chuỗi khối thì được gọi là sổ cái hay phần mềm blockchain. Ai muốn đào thì cũng cần phải tải sổ cái này về máy tính của họ và đồng bộ với mạng lưới.
Số lượng thợ đào càng nhiều và càng phân tán thì mạng lưới blockchain càng an toàn. Máy tính tìm được lời giải cho khối nhanh nhất sẽ nhận được phần thưởng khối. Phần thưởng này chính là tiền mã hóa.
Do vậy, blockchain sinh ra tiền mã hóa và tiền mã hóa là động lực để blockchain phát triển và an toàn. Nếu chỉ có blockchain mà không có tiền mã hóa thì sẽ không có thợ đào vì họ không nhận được lợi ích.
Nếu một hệ thống blockchain mà chỉ có 1 hoặc vài thợ đào thì nó không đủ phân tán, lúc này sẽ dễ bị thao túng và làm giả, như vậy thì không còn đúng với ý nghĩa của một hệ thống blockchain nữa. Những hệ thống như vậy không khác gì hệ thống truyền thống và cũng không cần thiết phải áp dụng công nghệ blockchain.
Coin và token
Nhiều bạn mới cảm thấy khó hiểu về coin và token. Trong phần này mình sẽ cố gắng giải thích ngắn gọn và dễ hiểu nhất cho bạn.
Lúc bitcoin mới ra đời thì chỉ cho duy nhất blockchain của bitcoin. Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều loại blockchain.
- Coin: đồng tiền chính sinh ra từ mỗi blockchain gọi là một coin.
- Token: một đồng tiền sinh ra từ một blockchain, không phải là đồng tiền chính của blockchain đó.
Bảng dưới đây liệt kê ra một số blockchain và đồng coin chính.
| Blockchain | Coin |
| Bitcoin | Bitcoin (BTC) |
| Ethereum | Ethereum (ETH) |
| Solana | Solana (SOL) |
Rất nhiều đồng tiền phát hành token trên blockchain Ethereum theo chuẩn ERC-20 rồi sau đó mới làm blockchain riêng. Sau khi có blockchain rồi mới hoán đổi token sang, bây giờ token sẽ trở thành coin. Ví dụ: EOS, ADA,…
USDT là một đồng tiền ổn định phát hành trên nhiều blockchain khác nhau như Ethereum, Algorand, Solana…Nếu bạn có nhu cầu chuyển USDT thì phải chọn đúng ví và blockchain. Nếu chuyển sai sẽ không lấy lại được và mất tiền oan.
Bạn có thể xem thêm video này để biết cách xem thông tin về một đồng coin/token.
Defi là gì?
DeFi là chữ viết tắt của Decentralize Finance, có nghĩa là tài chính phi tập trung.
Cách đây vài năm thì khái niệm này còn rất mơ hồ và có rất ít người nhắc tới. Các giao dịch chủ yếu trên các sàn tập trung (CEX) như Binance hay Coinbase.
Thời gian gần đây, giao dịch trên các sàn phi tập trung (DEX) ngày càng phát triển, khi thực hiện các giao dịch này bạn cần phải kết nối ví cá nhân và giao dịch sẽ được thực hiện on-chain trên mạng lưới blockchain. Sau khi thực hiện xong thì coin/token cũng sẽ về ví cá nhân ngay. Điều này sẽ tránh được rủi ro sàn bị hack hoặc sập.
Bạn có thể kiếm tiền trên mạng lưới blockchain bằng nhiều cách như thế chấp, cho vay, gửi coin/token lấy lãi,…giống như hệ thống tài chính truyền thống.
Ngày càng có nhiều cách thức tài chính truyền thống được áp dụng trên blockchain và defi được dự đoán sẽ mở ra một cuộc cách mạng mới cho ngành tài chính trong thời gian tới.
Cách kiếm tiền nhiều với tiền mã hóa hiện nay là on-chain, không phải off-chain như trước nữa. Do vậy, bạn cần phải học cách sử dụng ví cá nhân và tương tác với các blockchain khác nhau.
Ví tiền mã hóa
Khi bạn sở hữu một lượng coin/token thì bạn cần phải bỏ vào ví. Bạn cũng có thể dùng ví để gửi và nhận coin khi cần. Mỗi một đồng tiền mã hóa thì có một địa chỉ ví khác nhau.
Ví được chia làm 3 loại cơ bản:
- Ví nóng: đây là loại ví được tạo trực tiếp trên blockchain. Khi tạo loại ví này, bạn sẽ có một khóa công khai (địa chỉ ví) và một mã private key (khóa riêng tư). Bạn không được cũng cấp khóa riêng tư cho bất kỳ ai nếu không muốn bị mất tiền.
- Ví sàn: khi bạn tạo tài khoản trên sàn, sàn sẽ tự động tạo các ví cho bạn. Thực chất đây cũng là một loại ví nóng, nhưng sàn họ giữ mã khóa cá nhân của bạn, số dư trên ví chỉ là con số.
- Ví lạnh: đây là loại ví an toàn nhất, bạn nên dùng loại ví này để trữ coin dài hạn.
Lữu trữ bitcoin và altcoin ở đâu?
Nếu bạn là người mới thì nên tham khảo những loại ví sau để giữ an toàn tài sản:
Ví sàn: khuyên dùng ví sàn Coinbase hoặc Binance (đây là hai sàn lớn nhất thế giới), có thể chứa hầu hết các đồng tiền mã hóa.
Ví lạnh: Ledger Nano và Trezor, có thể chứa bitcoin và hầu hết các đồng altcoin. Bạn tự giữu khóa cá nhân.
Ví altcoin: nên dùng một số ví phổ biến như Metamask hay Coin98, có thể sử dụng trên điện thoại hoặc máy tính, bạn tự giữ khóa cá nhân.
Video dưới đây là hướng dẫn cách tạo ví bitcoin:
Đầu tư kiếm tiền với Bitcoin & Tiền mã hóa
Với kinh nghiệm 5 năm đầu tư và kiếm tiền trong tiền mã hóa, mình thấy được rất nhiều cách kiếm tiền khác nhau.
Dù bạn là một người không có vốn, ít vốn hoặc nhiều vốn cũng đều có thể tham gia và kiếm được tiền.
Dưới đây là một số cách kiếm tiền mà mình đã từng làm và có được kết quả.
Xem thêm: Có nên đầu tư tiền mã hóa?
Hodl coin
Hodl coin là mua và giữ một đồng coin nào đó cho đến khi nó lên mức giá kỳ vọng và bán. (đúng ra là hold coin, nhưng mọi người thích dùng hodl coin hơn)
Đây là hình thức đầu tư đơn giản và hiệu quả nhất trong thị trường này. Mình thành công với thị trường này chủ yếu bằng cách hodl coin này.
Tuy nhiên, việc mua và giữ coin không hề đơn giản, đặc biệt là với người mới. Ngoài việc biết cách tạo ví, chuyển coin, bảo mật…thì bạn còn phải biết phân tích cơ bản, quản lý vốn và kiểm soát tâm lý nữa.
Dưới đây là 5 bước có thể giúp bạn hodl coin:
Bước 1: Chọn những đồng coin tiềm năng
Đây có thể nói là bước quan trọng trong quá trình đầu tư tiền mã hóa. Nếu bạn chọn sai, bạn sẽ phải trả giá rất đắc.
Thật sự thì không ai biết được đồng coin nào sẽ tăng giá. Tuy nhiên có thể dựa vào những phân tích cơ bản để đưa ra nhận định.
Theo kinh nghiệm của mình thì đây là những gì bạn cần phải quan tâm:
- Đồng coin đó sinh ra để làm gì?
- Đội ngũ phát triển là ai?
- Tokenomic ra sao? (Tokenomic là cách phân bổ coin; bao gồm tổng cung, số lượng lưu thông, nhóm phát triển giữ bao nhiêu, nhà đầu tư giữ bao nhiêu, giá mua bao nhiêu,…)
- Các quỹ nào hỗ trợ, đối tác và advisor?
- Có sàn lớn nào chống lưng không?
Đến đây là bạn sẽ thấy khó. Làm sao có được hết những thông tin trên? May mắn là có rất nhiều trang phân tích và tổng hợp. Bạn chỉ cần lên google gõ tên đồng coin là ra hầu hết thông tin quan trọng.
Lưu ý quan trọng: phân tích và nhận định của bạn về một đồng tiền mã hóa nào đó có thể sẽ không đúng. Do vậy, bạn phải phân tích nhiều đồng tiềm năng và đưa vào danh sách theo dõi.
Bước 2: Thời điểm mua
Thời điểm mua là một yếu tố cực kỳ quan trọng. Dù bạn chọn coin ngon thì cũng không có gì đảm bảo bạn sẽ có lời.
Nếu bạn mua sai thời điểm, rất có thể bạn phải “đu đỉnh” và chờ một thời gian rất dài để đạt được lợi nhuận kỳ vọng.
Hơn nữa, khi bạn mua sai thời điểm thì tỷ suất lợi nhuận sẽ không cao, thay vì x10, x50 thì bạn chỉ được x2, x3 mà thôi.
Trải qua bao mùa “downtrend” và “uptrend”, mình thấy thị trường này có tính chu kỳ, khoảng 4 năm. Bạn chỉ nên mua bitcoin và altcoin vào lúc giá coin đi ngang một thời gian dài.
Tuy nhiên, không phải bạn chọn thời điểm mua đúng thì sẽ có lời. Thị trường sẽ có những con sóng lên và xuống làm cho bạn lung lay để bán lỗ.
Do vậy, bạn phải có một tinh thần thép và một cái đầu lạnh nếu muốn có lợi nhuận lớn. X2 hoặc X3 thì không khó, nhưng giữ cho tới X20, X50 thì không phải chuyện dễ.
Bước 3: Cách phân bổ vốn
Phân bổ vốn hợp lý là điều quan trọng để giúp bạn chiến thắng trong thị trường này. Nguyên tắc là “không được all in”.
Nói thì dễ nhưng làm thì rất khó. Lòng tham sẽ kiểm soát bạn. Bạn phải hiểu rõ, không theo nguyên tắc thì bạn sẽ phải trả giá.
Đối với altcoin thì bạn nên phân bổ vốn vào một danh sách các coin tiềm năng do bạn tự nghiên cứu, mỗi coin khoảng 5-10% vốn.
Bạn không nên bỏ vốn vào 1 coin vì nếu bạn sai thì sao?
Chỉ cần một trong số những coin bạn chọn tăng giá thì bạn sẽ hoàn vốn! Đặc điểm của thị trường này là vậy.
Bước 4: Chọn sàn uy tín
Sau khi đã lựa chọn được danh mục coin, phẩn bổ vốn và thời điểm mua với từng coin. Bây giờ bạn chọn sàn mua.
Ở Việt Nam thì mình khuyên bạn nên chọn hai sàn: Binance và Remitano. Mình cũng đang dùng 2 sàn này.
Remitano là một trong những sàn có khối lượng thanh khoản lớn nhất tại Việt Nam, hoạt động từ năm 2014.
Binance là sàn lớn nhất thế giới. Bạn có thể mua USDT, BTC, ETH,.. trực tiếp bằng VNĐ qua hình thức P2P.
>>> Đăng ký sàn Biannce (giảm thêm 10% phí giao dịch mãi mãi)
Bạn có thể xem video này để biết cách mua bán P2P trên Binance.
Bước 5: Giữ coin (hodl coin)
Mua và để coin trên sàn Binance thì cũng khá an toàn vì đây là sàn rất lớn nhất thế giới. Mình đã dùng nhiều năm cũng chưa có vấn đề gì.
Tuy nhiên, điều này cũng không phải an toàn 100%. Nếu bạn mua coin với số lượng lớn thì nên mua một ví lạnh rồi chuyển coin vào cất là an toán nhất.
Có hai cách hodl coin:
Cách 1: Giữ cố định
Mua xong và giữ yên đó, không làm gì cả, chờ giá lên đúng kỳ vọng rồi bán. Bạn có thể đặt giá bán trước và quên đi. Đây là cách nhàn nhất trong đầu tư coin.
Cách 2: Tối ưu số lượng coin
Bạn có thể tối ưu để tăng số lượng coin theo những con sóng trên thị trường. Ví dụ, bạn mua bitcoin với giá $25k, khi lên $30k bạn bán, chờ xuống $27k thì mua lại.
Với cách này, bạn sẽ phải nắm thật rõ về thị trường. Điều này là rất khó! Mình chưa thấy ai làm được trong thời gian dài.
Mình sẽ chỉ cho bạn một cách an toàn hơn rất nhiều. Đó là Staking, trên Binance thì bạn sử dụng Binance Earn (Kiếm tiền Binance).
Khi bạn bỏ coin vào stake, bạn sẽ nhận lãi theo tháng hoặc theo năm bằng chính đồng coin đó. Với cách này, số lượng coin của bạn chỉ có tăng mà không giảm.
Trade coin
Trade coin là hình thức mua bán, giao dịch các đồng coin tùy theo biến động giá của thị trường để kiếm lợi nhuận.
Với giao dịch spot, bạn sẽ trade bằng cách mua các đồng coin với giá thấp, sau đó bán lại với giá cao.
Ngoài ra, còn hai cách giao dịch khác là:
+ Giao dịch margin
+ Giao dịch futures
Bạn có thể mua cao bán thấp hoặc mua thấp bán cao đều được.
Đây là hai hình thức giao dịch có sử dụng đòn bẩy để tăng lợi nhuận. Tuy nhiên, bạn rất có thể bị cháy tài khoản nếu đánh xu hướng không đúng.
Mình không khuyến khích bạn mới dùng hai hình thức giao dịch này vì rất rủi ro. Các nhân mình cũng không sử dụng vì mình là nhà đầu tư, không phải là con bạc…Bạn hiểu ý mình chứ!
So sánh giữ hodl coin và trade coin:
Về bản chất, hodl coin cũng là một hình thức trade coin, tuy nhiên thời gian hodl coin thì lâu hơn, thường tính bằng năm.
Việc đoán đúng xu hướng giá của một đồng coin nào đó trong ngắn hạn trong vài ngày, vài tuần, vài tháng nhiều lần là rất khó. Tuy nhiên, đoán đúng xu hướng giá theo dài hạn thì dễ hơn nhiều.
Mình không thấy ai trade coin mà có thể X50 lần tài khoản, nhưng hodl thì hoàn toàn có thể.
Hơn nữa với trade coin, bạn phải rất rất giỏi về phân tích kỹ thuật và phải theo dõi tin tức thường xuyên. Với mình thì rất mất thời gian và mệt mỏi.
Do đó, mình chỉ chọn cách hodl coin, chứ không trade coin.
Trên đây là hai cách mà bạn cần phải có vốn, có thể ít hoặc nhiều, mới làm được. Trong thị trường này còn có rất nhiều cách để kiếm tiền miễn phí, bạn có thể xem 3 cách dưới đây.
Đào coin miễn phí
Có rất nhiều nơi cho phép bạn kiếm bitcoin và altcoin miễn phí bằng cách làm một số nhiệm vụ như làm khảo sát, chia sẻ, xem quảng cáo,…
Trước đây mình cũng từng làm qua hết những công việc này, nói chung là kiếm được tiền miễn phí nhưng tiền không nhiều.
Một số trang web bạn có thể tham khảo:
Airdrop & Bounty
Đây là những chương trình thưởng coin miễn phí từ đội ngũ phát triển coin, số tiền được thưởng thường nhiều hơn ở trên.
Bạn có thể giúp đỡ họ like, share để nhiều người biết đồng coin của họ. Hoặc bạn có thể giúp đỡ họ làm hình ảnh hoặc video meme, tạo nội dung giới thiệu.
Nếu được chọn, bạn thường sẽ nhận coin sau khi chương trình kết thúc.
Để làm airdrop & bounty thì bạn nên theo dõi các dự án uy tín và sàn giao dịch trên twitter và facebook. Họ sẽ thông báo khi có chương trình mới.
Tuy nhiên, bạn nên biết rằng không phải chương trình nào bạn cũng nhận được coin. Có rất nhiều đồng sinh ra để lừa đảo và ăn cắp thông tin của bạn.
Do vậy, bạn chỉ nên tham gia những dự án thật sự uy tín.
Cách kiếm tiền cho người không có vốn
Mình cũng xuất phát từ một người không có vốn. Mình kiếm tiền bằng cách hình thức đào coin miễn phí, làm airdrop & bounty để tạo vốn.
Ngoài ra, mình còn tham gia làm affiliate cho sàn, làm đại sứ thương hiệu để kiếm thêm. Tất nhiên, mình luôn chọn sàn uy tín và tốt nhất để làm, mình không bao giờ giới thiệu những sàn kém chất lượng.
Nếu bạn ủng hộ thì có thể đăng ký theo link của mình, sau đó bạn vào phần “Giới thiệu bạn” để lấy link và chia sẻ với mọi người.
Khi có một ít vốn, mình chưa mua và hodl coin ngay mà tham giao vào các hình thức IEO và IDO để gia tăng vốn.
Nếu hên được tham gia thì có thể nhân thêm vài lần số vốn, còn không thì thôi. Khi đủ $5000 thì mình mới thực sự bắt đầu nghiên cứu mua và hodl coin.
Tránh bị lừa đảo trong tiền mã hóa?
Chắc bạn đã nghe đến các dự án lừa đảo như Ifan, sàn BO,…đặc điểm chung của các dự án lừa đảo này là trả lãi suất cao định kỳ theo tuần hoặc theo tháng.
Với kinh nghiệm của mình, tất cả những dự án trả lãi cao hơn 20%/năm đều là lừa đảo hết. Ngay cả huyền thoại đầu tư Warrant Buffet của chỉ làm lời được trung bình 20%/năm.
Bạn thử nghĩ xem, lãi suất vay ngân hàng là bao nhiêu? Dưới 10%/năm. Nếu như chắc ăn thì tại sao những kẻ lôi kéo bạn vào dự án không vay mà đầu tư!!!
Bạn phải tránh xa các dự án trả lãi cố định cao ngất ngưỡng này.
Mình công nhận thị trường tiền mã hóa có thể mang lại lợi nhuận rất cao, có thể lên tới 10000%, nhưng kèm là khả năng chia tài khoản rất nhiều.
Không ai biết trước được chuyện gì xảy ra trong một vài tuần hoặc vài tháng, nên việc trả lãi định kỳ trong thời gian dài là không thể.
Ngoài ra, khi giao dịch mua bán tiền mã hóa, bạn phải chọn sàn uy tín, chọn người trung gian uy tín. Tốt nhất là gọi điện xác nhận hoặc gặp mặt trực tiếp trước khi giao dịch.
Cuối cùng, bạn phải cài đặt bảo mật 2 lớp 2FA trên mọi tài khoản, kiểm tra lại bảo mật của gmail.
Câu hỏi thường gặp
Tiền mã hóa có phải là một trò lừa đảo không?
Không, chỉ có những dự án lừa đảo thôi, bitcoin không phải trò lừa đảo. Minh chứng là những công ty lớn trên thế giới như Paypal, Testla,…đang đầu tư vào bitcoin.
Mua bán tiền mã hóa ở Việt Nam có hợp pháp không?
Quy định pháp luật về tiền mã hóa ở Việt Nam còn mơ hồ. Việc trao đổi, mua bán trên sàn, cất giữ thì hoàn toàn hợp pháp. Chỉ khi bạn dùng tiền mã hóa làm phương tiện thanh toán là mới vi phạm pháp luật.
Bị mất khóa cá nhân có lấy lại được tiền không?
Không, khi bị mất khóa cá nhân, bạn không có cách nào lấy lại được tiền trên ví. Do đó, bạn phải giữ khóa cá nhân cẩn thận và không cho ai biết.
Quên mật khẩu trên sàn có lấy lại được tiền không?
Có. Sàn chỉ là đơn vị trung gian giữ tiền của bạn, nếu bạn quên mật khẩu đăng nhập vào sàn thì hoàn toàn có thể yêu cầu họ cung cấp lại.
Vốn hóa thị trường của một đồng tiền mã hóa là gì?
Vốn hóa của một đồng tiền mã hóa = Số lượng coin đang lưu thông X giá hiện tại
Tiền pháp định và tiền mã hóa khác nhau ở chỗ nào?
Tiền pháp định là tiền tệ do các chính phủ phát hành. Khi cần thì chính phủ sẽ in ra.
Tiền mã hóa được tạo ra trên hệ thống blockchain, mỗi một đơn vị thời gian sẽ sinh ra một lượng tiền nhất định, với bitcoin thì hiện tại 6.25 BTC/10 phút. Cứ sau 4 năm lại giảm đi một nửa. Không một cá nhân nào có quyền can thiệp vào hệ thống blockchain để tạo thêm.
Tiền mã hóa với tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương
Tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương thực chất chỉ là số hóa tiền pháp định. Ngân hàng trung ương sẽ nắm toàn quyền quyết định với loại tiền này. Họ có quyền tạo ra thêm bất cứ lúc nào, điều này hoàn toàn khác với tiền mã hóa.
